De gemeenteraad wordt eens in de vier jaar gekozen door de inwoners van Nieuwegein. Nieuwegein heeft 33 raadsleden. De gemeenteraad is het hoogste orgaan van de stad en vertegenwoordigt de bewoners van Nieuwegein. De gemeenteraad maakt keuzes en neemt besluiten over het uit te voeren beleid en de financiën. De raad controleert of de besluiten goed worden uitgevoerd. Ieder raadslid heeft één stem. Besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen. Vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar en u kunt deze vergaderingen bijwonen.

Om de besluiten van de gemeenteraad zo goed mogelijk voor te bereiden, worden de onderwerpen vooraf besproken tijdens de Avond van de Raad. In de informatieve en raadsvoorbereidende onderwerpen vormen raadsleden en steunfractieleden (niet-raadsleden) hun mening door vragen te stellen over voorstellen van het college en eventuele andere onderwerpen. Inwoners en andere belangstellenden kunnen tijdens bepaalde vormen meespreken.

De Rekenkamercommissie van Nieuwegein is een onafhankelijk controle-instrument ten diensten van de gemeenteraad. De commissie doet onderzoek naar het gevoerde bestuur en brengt de effecten, risico’s en kansen daarvan onder de aandacht van de raad. Met de onderzoeken draagt de rekenkamercommissie bij aan de publieke verantwoording van de gemeente Nieuwegein.

De gemeenteraad wordt ambtelijk ondersteund door de raadsgriffie. Aan het hoofd van de raadsgriffie staat de eerste adviseur voor de gemeenteraad: de raadsgriffier. De raadsgriffie faciliteert en bewaakt het democratisch proces van de besluitvorming. Verder adviseren zij gevraagd en ongevraagd. De griffie vormt de schakel tussen de gemeenteraad, het college, inwoners en de ambtelijke organisatie van het college. Inwoners en andere belangstellenden kunnen bij de griffie terecht voor vragen over vergaderingen of het toezenden van informatie aan de raad.